Musea zijn plekken waar men verzamelingen kan bewonderen. Op Lesvos kunnen liefhebbers op sommige plekken archeologische vondsten besnuffelen, ergens anders hangen de fraaie werken van lokale schilders, terwijl weer een ander – te vaak vergeten – museum een schitterende collectie heeft van prenten van beroemde schilders zoals Chagall, Miro, Gauguin en Picasso. Uiteraard hebben versteende bomen hun eigen grootse plek, oude woninginterieurs sieren menig dorpshuis en men kan in diverse musea proeven van de geschiedenis over ouzo of olijfolie. Wie weet welke kleine musea het eiland nog meer herbergt… zoals bijvoorbeeld het museum voor Vluchtelingen uit Klein-Azië.
Er zijn mensen die zelf verzamelen. Ik kom uit een tijd dat er nog sigarenbandjes, postzegels of munten werden vergaard. Geen idee wat men tegenwoordig verzamelt, want er wordt nog nauwelijks gerookt, de post gaat grotendeels digitaal en munten worden steeds zeldzamer. Vroeger had je de plaatjes van Verkade, waar speciale albums voor werden gemaakt. Nu lijkt het gros van de mensen plaatjes te verzamelen op hun telefoons.
Lesvos is populair bij mensen die op zoek zijn naar wilde orchideeën en vogels. Een man in Andissa verzamelt oud metaal en maakt hier fabelachtige dingen mee, zoals robots, tafels en boten. Er zijn ook mensen die schelpen verzamelen en daarmee spiegels beplakken, of die er andere kunst mee fabriceren. Mijn hond verzamelt badeendjes, ik zelf kan geen bijzondere of kleurrijke steen laten liggen en ook schelpen zijn niet altijd veilig voor me. Ik begin bovendien zoetjesaan kunst van vrienden te verzamelen. Wat is die verzamelwoede toch?
Het liefst zou ik alle aardewerk met afbeeldingen van vissen willen verzamelen, maar dat is een onmogelijke hobby: dan moet je in een museumachtig gebouw wonen, wil je zoveel aardewerk een plaats bieden. En heel veel centen hebben.
Maar ook een enkel object kan het dat-wil-ik-hebben-gevoel of niet-weggooien-gevoel aanwakkeren, zoals een fraai sieraad, een mooie jurk of een kleurrijke tas. Vorige week hield ik een kartonnen doos in mijn handen, die ik met geen mogelijkheid naar de vuilnis kon brengen.
Het is een doos waarin achttien blikken bier gaan van de nomadenbrouwerij uit Sigri. Dit seizoen kwam de Sigri Brouwerij al met nieuwe, fraai vormgegeven blikken waaruit het blonde Nissiopi en het donkere Sedusa bier kan worden gedronken. Maar de dozen mogen er ook zijn: vol ‘gestempeld’ met een soortement van stripverhaal over hoe bier wordt gemaakt. Het begint met de machine waarin het mout verdwijnt, waarna water en hop worden toegevoegd en tenslotte de gist het prutje vindt. Dan is te zien hoe de machine lekker staat te pruttelen en het bier via leidingen in de blikken wordt gegoten. Ik mag toch aannemen dat ze niet iemand in dienst hebben, die al die plaatjes op de dozen stempelt, ook al ziet het er zo uit. Het ontwerp is van een simpele schoonheid, en mocht er ergens een verzamelaar van kartonnen dozen zijn: dit wordt een collector’s item.
De verpakking is gemaakt door de Griekse firma El Pack Group, die er prat op gaat gerecycled papier te gebruiken. In de Engelse tekst op hun website staat weliswaar “The production line is fed by paper clips” (de productielijn wordt door paperclips gevoed), maar die paperclips zullen wel een vertaalfoutje zijn. Het decoratieve stempeleffect – in een land waar de ambtelijke stempels nog lang niet zijn uitgestorven – geeft een vrolijk, speels gevoel en voert me terug naar vroegere tijden, toen we aan mailart deden en brieven, enveloppen en pakjes vol stempelden met zelfgemaakte stempels, of vol plakten met wat er maar voor handen was, zoals metrokaartjes of foto’s. Mailart is verdwenen en de weinige brieven die de postbode nog bezorgt, kunnen geen museum meer vullen. Het gros gaat tegenwoordig via de elektronische snelweg, waar weinig creatieve inbreng aan toe te voegen valt.
De enige manier om me te ontdoen van deze fraaie kartonnen doos, is te zorgen dat de achttien blikjes bier snel de dorst lessen, zodat er weer naar Sigri moet worden gegaan om een nieuwe doos te kopen. Dan zullen beide dozen met elkaar kunnen worden vergeleken ter bevestiging van het vermoeden dat de versiering geen ambachtelijk werk is, en kan er één doos worden weggegooid (wanneer de dozen wél ambachtelijk zijn bestempeld, heb ik een probleem). Uiteraard is het beslist geen straf om deze blikjes leeg te krijgen: Sigri bier is top! Zowel het bier als de verpakking.