Land van strand en as

(Open Air Graffiti Museum Vatera)

Het langste strand van Lesvos bevindt zich in Vatera. Het is vooral populair bij de Grieken en heel wat lokale inwoners hebben er een tweede huis of een flatje om er de zomerse hitte te doorstaan, ook al is Vatera ’s zomers een van de heetste gebieden van het eiland. Het strand – waarvan op hoog zomerse dagen het zand zó warm kan worden dat je er onmogelijk blootsvoets overheen kunt – strekt zich zo’n acht kilometer lang uit vanaf de punt bij Ayas Fokas, een gehucht met één taverne, een haventje en een bijna niet te herkennen tempel van Dionysos. Vanuit deze hoek leiden er talloze zandwegen naar Polichnitos en Nifida.

Aan de andere kant van het langgerekte strand, waar de weg doorgaat naar Stavros, bevindt zich een nooit afgebouwd groots hotel, Lesvos Palace, waar enkele jaren geleden tijdens een succesvol festival graffiti kunstenaars zich hebben uitgeleefd op de ooit kale muren van ruime ontvangstzalen en kamers. Dit ‘Openlucht Graffiti Museum’ heeft een fraaie verzameling schilderingen, waarvan er enkele vervagen, maar er ook steeds weer nieuwe bijkomen. Het strand eindigt daar met hoge rotspartijen die je de doorgang versperren naar Drota, een idyllisch klein strandje met Griekse vakantiehuizen, alleen toegankelijk vanaf zee of via een eindeloos kronkelende weg naar beneden vanaf Akrassi. 

De weg van Vrisa naar Vatera komt ietsje voorbij het midden uit op de boulevard die langs het lange strand loopt, waar zich de meeste restaurants en een handvol winkels hebben gevestigd om het groeiende aantal bezoekers van meer gemakken te voorzien. Vatera was oorspronkelijk een praktisch geheel verlaten stuk eiland, met enkele vakantiehuisjes waar Griekse families hun zomers doorbrachten. Nu staan er diverse hotelletjes, strandtenten en restaurants en kunnen de kinderen zich in zee vermaken met een waterkasteel.

Nu er een natuurbrand overheen heeft geraasd, lijkt het wel weer even verlaten. Er is een zestal huizen in de as gelegd, evenals een bedrijf, maar de grootste schade is boven Vatera ontstaan waar zich velden, olijfgaarden en bossen uitstrekten over lome heuvels, waar tulpen groeiden tussen de bomen, waar diverse soorten paddenstoelen zich verstopten in de herfstbladeren en waar kronkelige paden een prachtig wandelgebied vormden, telkens met fraaie uitzichten over Stavros, dat vanmiddag – net zoals Vrisa – ontruimd is wegens het gevaar van de alles vretende, voortrazende vlammen.

Uiteraard is dit niet de eerste keer dat het eiland tegen het vuur moet strijden: Ayasos is tot twee keer toe door vlammen verwoest, net zoals Megalochori dat zelfs een tijdje het ‘Verbrande dorp’ heette (Kameno chorio). Kleine branden veroorzaken vergankelijke littekens, maar de gevolgen van grote branden blijven jarenlang een trieste aanblik, ook al herstelt de natuur zich op den duur altijd. De fraaie kustweg langs het strand van Vatera, met zijn door de wind scheefgegroeide grote hagen dennenbomen, is hard geraakt door de brand die de weg overstak om zelfs het strand zwart te blakeren. Ik weet niet of het vuur het graffiti hotel heeft gespaard, maar het mooie landschap dat die omgeving omgaf, is wel degelijk aangetast. 

Vijf jaar geleden smeet een heftige aardbeving een groot deel van het naburige dorp Vrisa tegen de vlakte. Veel bewoners verhuisden daarna noodgedwongen naar Vatera. Twee van de in de as gelegde huizen waren van aardbevingsslachtoffers. Hoe triest kan je lot zijn… En alweer klopt het noodlot aan de deur van Vrisa: het inmiddels gedeeltelijk herstelde dorp wordt nu belegerd door een vlammenzee.

Het vuur begon tegelijkertijd op drie verschillende plaatsen, waardoor er een serieuze verdenking is op brandstichting. Ik vraag me af of de pyromaan op zulke catastrofale gevolgen had gerekend. Het valt moeilijk te begrijpen dat er mensen zijn die zó achteloos met vuur omgaan, dat ze de mogelijke gevolgen van zo’n grote brand aan hun laars lappen. Niet alleen de natuur gaat er kapot aan, maar ook heel wat mensen zullen nu radeloos zijn. 

De uitgebreide hulptroepen die het vuur bestrijden, vechten nu al twee dagen tegen de vlammen die langzaam richting het centrale deel van het eiland sluipen. Laten we hopen dat Vrisa zegevierend en ongeschonden uit het gevecht tevoorschijn komt en dat men de brand daar definitief weet te stoppen.

(Inmiddels is de derde dag aangebroken waarop de brand nog steeds verderf zaait. Vrisa en Stavros zijn echter gered en men hoopt vandaag de vlammen onder controle te krijgen)