(Foto: internet; credits Ervis Zika)
Ik haat ze, die kleine zesbenige aanvallers die me dwingen om na elke hap eten alles schoon te maken. Ze controleren mijn huis en vooral de keuken, maar organiseren ook excursies naar de badkamer en zelfs de slaapkamer is niet heilig voor ze. Mieren, waarschijnlijk met stip boven aan de top 10 van De Meest Vervelende Dieren op Lesvos. Van hele grote monstertjes tot nauwelijks waarneembare pestkoppen die denken dat ze ongemerkt mijn brood op kunnen peuzelen.
Vooral deze maand van feesten en festivals zijn deze insecten – net zoals de toeristen – hardnekkig aanwezig, en je zou bijna denken dat ze verbeten festivalgangers zijn die stiekem in je voortuin genieten van mierenconcerten. Hoewel hun gekrioel en gesleep met graankorrels meer aan een deelname aan de Olympische Spelen doen denken, een sportief festival waar in de oudheid oorlogen voor werden stopgezet zodat een ieder veilig naar de spelen kon reizen.
Want ja, ook vroeger werd er gereisd, en heel wat festivals veroorzaakten kleine, tijdelijke volksverhuizingen. Allemaal dankzij de vrolijke god Dionysos, die overal wijnranken uit de aarde stampte waarna de wijn vloeide. Om de wijn over de wereld te verspreiden, reisde hij stad en land af, met in zijn kielzog een groeiende massa volgelingen die – lekker teut – er een chaotische bende van maakten.
Vooral de feesten in Athene waren beroemd, zoals de Panathenaia, een religieus festival waar een grote optocht kleurrijke notabelen, bedienden, soldaten, priesters, wagens en offerdieren door de stad naar de Akropolis trok en waar mannen als sport op en vanaf rijdende wagens sprongen. Deze optocht is uitgebeeld op het beroemde fries van het Parthenon, waarvan zich 50 meter in het Akropolis Museum bevindt en 80 meter in het British Museum te Londen. Ook was er het Kronia festival (later de beruchte Romeinse Saturnalia) waar slaven een dag vrij waren en door hun bazen werden bediend, en waar gezamenlijk werd gespeeld en gegeten. Beroemd waren de dagenlange Mysteriën van Eleusis, gebaseerd op de mythe van de zoektocht van Demeter naar haar dochter Persephone en deels alleen toegankelijk voor ingewijden, deels een geheim wat zich achter gesloten deuren afspeelde.
Lesvos zal met zijn feesten niet hebben ondergedaan voor de festivals in Athene die in de Oudheid soms wel 120 feestdagen per jaar telden. Het eiland was dol op Dionysos. Het is bekend dat ten tijde van de Romeinse overheersing Julia, dochter van de grote Romeinse keizer Augustus, op Lesvos op haar oorlogje spelende man Agrippa wachtte en de tijd doodde door mee te doen aan rituelen van een mysterieus vrouwenfestival, waarbij ze enkele dagen in een hutje met een jongeman moest doorbrengen!
Tegenwoordig heeft Lesvos misschien zelfs meer festiviteiten dan de hoofdstad Athene. Het begint er al mee dat elk dorp of stadje eens per jaar een feestje geeft voor zijn beschermheilige. Ook kerken en kloosters hebben die gewoonte, en zo kan het gebeuren dat je midden in de rimboe, ergens hoog in de bergen, op het voorplein van een vers witgekalkt kerkje een uitgelaten menigte feestvierders aantreft.
De meeste festivals zonder religieuze oorsprong vinden gewoonlijk in de zomer plaats, zoals het Lesvos Food Festival, het Internationale Muziek Festival van Molyvos, het Ouzo Festival van Plomari en het Sardientjes Festival van Kalloni. Overal spreidden yogi’s hun matjes uit, weerklonk het Arion Gitaar Festival in Molyvos, bracht Sigri naast muziek en eten ook kunst en hopten overal volksdansers de sterren van de hemel. Een lachende Barbie regeerde over de openluchtbioscoop en tavernes hadden het druk met traditionele concerten, terwijl in Mytilini bekende Griekse zangers op grotere podia het volk vermaakten. Op Chios was men jaloers op de overvolle culturele zomeragenda van Lesvos.
Het volk stortte zich massaal op de evenementen, als mieren op een druppel honing. Nu ook de witte zeilen van de Egeïsche regatta aan de horizon zijn verdwenen, hebben we het hoogtepunt van de zomer wel gehad. Langzaam maar zeker zullen de Turkse en Griekse toeristen het eiland verlaten en de parkeerterreinen overal leger raken. Ik vraag me af of ook de mieren mijn huis zullen verlaten.
Mieren kunnen een ware plaag vormen, maar een teveel aan toeristen kan dat ook. In Athene mogen vanaf september ‘nog’ maar 20.000 mensen per dag de Akropolis beklimmen. In Amsterdam denkt men erover na om de grote cruiseschepen uit de haven te bannen. Zolang die kolossale, drijvende amusementspaleizen het eiland nog niet aandoen en ze geen duizenden toeristen in een paar uurtjes door Molyvos jagen, heeft Lesvos nog niet te klagen. De afgelopen weken krioelde het echter van de mensen op stranden, straten en terrassen. Mierengedrag is toeristen blijkbaar niet vreemd: hoe meer honing je gebruikt, des te meer zullen er komen.