(Molly, de orakel poes)

Ik ben geen voetbalfan, maar ik moest erg gniffelen om het feit dat er, vlak voor de finale tussen Nederland en Spanje (2010), opeens veel aandacht werd gegeven aan orakels. En wat voor orakels! De Duitse inktvis Paultje, een octopus die alle wedstrijden van Duitsland goed had voorspeld en de val van het Nederlandse team voorspelde en zijn Nederlandse inktvis-rivale Pauline, die uiteraard voor Nederland koos. Om de sombere voorspelling van Paultje te trotseren, probeerden we ons ook nog eens vast te houden aan de mening van een parkiet uit Indonesië.

Behalve de horoscopen in de krant zullen er overal op de wereld nog wel toekomstvoorspellers zijn te vinden, die een glazen bol, tarotkaarten of wat dan ook raadplegen om je te vertellen wat je in het leven nog te wachten staat. 

In Griekenland is het vooral koffiedik kijken, letterlijk koffieprut lezen. Wanneer je een kopje Griekse koffie hebt uitgedronken waarbij het koffiedrab op de bodem van het kopje blijft, draai je het kopje om en laat je de drab naar beneden lopen. Wanneer je het weer omdraait, vind je patronen in de koffiedrab langs de binnenwand van de koffiekop, die je je toekomst vertellen.

Vroeger had je niet genoeg aan een kopje koffie. Toen moest je naar een orakel, ergens in een tempel, en om de goden gunstig te stemmen, bracht je wat offers. Het meest bekende orakel uit de Griekse oudheid bevond zich in Delphi, in de tempel gewijd aan Apollo. Hier woonde een priesteres, Pythia, die als doorgeefluik fungeerde voor de alwetende god Apollo en aldus de mensen influisterde wat hen stond te wachten of wat ze moesten doen. 

Er wordt gezegd dat ook op Lesvos een belangrijk orakel mensen uit allerlei streken aantrok. Toen het hoofd van Orpheus aanspoelde op het eiland, werd het in een tempel van Apollo geplaatst (of in een grot), van waaruit het hoofd orakelde. Totdat Apollo genoeg had van deze muzikant, die ondanks zijn dood niet kon ophouden met muziek maken en bovendien ook nog eens aan het orakelen sloeg. Hij snoerde Orpheus voor eeuwig de mond.

Het is natuurlijk een groot verschil of je luistert naar een priesteres, het hoofd van een mythische koningszoon of naar een octopus.

Tegenwoordig wordt gedacht dat een octopus, die best een grote hersenpan heeft, intelligent is. Onderzoekers die het gedrag van octopussen aan de kust van Noord-Sulawesi en Bali onderzochten, zagen daar octopussen op het strand op zoek naar weggegooide helften van kokosnoten. De acht-potigen groeven de kokosnoothulzen uit, leegden ze en omklemden ze met hun tentakels, om vervolgens als trippelende spinnen onder hun buit weer snel in zee te verdwijnen. Onder water bleken ze deze harde schalen te gebruiken voor het bouwen van een schuilplaats waar ze zich in terugtrekken als er gevaar dreigt.

Wetenschappers proberen aan te tonen dat inktvissen slim zijn en wel degelijk kunnen luisteren en cognitief leren, maar dat is geen reden om aan te nemen dat een inktvis is geïnteresseerd in voetbal en ook nog eens de uitslagen kan voorspellen. Laat staan dat hij contact heeft met Apollo die hem de toekomst influistert.

Ik luister liever naar dieren die een nauwere band met de mensen hebben en in sommige culturen werden vereerd als goden, zoals bij de Egyptenaren. Ik heb het over mijn orakelpoes Molly. De eerste keer dat Nederland tijdens het WK speelde en won, had ze haar oor opengekrabd. Dat gaf een gigantisch bloedbad op het terras; ik dacht dat er op z’n minst een poes was opgegeten door de honden, maar het was slechts het puntje van Molly’s oor dat een enorme smeerboel had veroorzaakt.

Enkele dagen later speelde Nederland zijn tweede wedstrijd. Het kleed lag weer schoongewassen op tafel, de stoelen waren schoongeboend: en weer haalde Molly haar oor open en opnieuw kon ik aan de slag met een schrobber, zeepsop en de sproeier, terwijl op tv de Nederlandse fans uit hun dak gingen. De derde keer dacht ik wijzer te zijn en haalde de dag dat Nederland speelde het tafelkleed binnen. Goed gedaan, want de bloedspetters vlogen wederom in de rondte, weliswaar iets minder dan de eerste keer, maar toch. Dit ging zo maar door: Nederland speelde, het tafelkleed ging van tafel en Molly zorgde voor een bloedoffer. Toen kwam de finale. Molly krabde zich eens nadenkend achter het oor, maar het bloed vloeide niet meer en Nederland verloor…

Molly is uit de publiciteit gebleven en gaat weer haar gewone gangetje. Nu vraag ik me wel af wat Paultje gaat doen. Zakenlieden uit het Spaanse Galicië wilden de inktvis kopen van het zeeaquarium in Oberhausen om hem als boegbeeld te laten fungeren voor een groots, Spaans eetfestijn. Paultje mag echter niet emigreren en dat is maar goed ook: wie weet of hij niet stiekem zou worden verwisseld met een Spaanse octopus en zo in een smakelijke paella zou belanden. Daar was Apollo vast niet blij mee geweest.