Hoor, de wind waait door de molens

Een van de machtigste geluiden op Lesvos is de wind die door de bomen ruist en soms zelfs door de bossen stormt. Windvlagen kun je regelmatig van verre horen aankomen en elke boom vormt een instrument met zijn eigen geluid, wanneer hij door de wind wordt bespeeld. Olijfbomen ritselen met een hees geluid, dennenbomen echter geven met hun fijne naalden een compact paukengeluid. Veel bergen zijn bedekt met naaldbossen: uitstekende concertzalen voor een windconcert.

Juist daar waar de wind geen boom op zijn weg vindt en zich moet bedruipen met het rijzen en dalen van kalende heuvels en bergen, zijn nieuwe instrumenten opgedoken. Het lege, wilde westen is de plek waar ooit de sequoia’s hoog naar de hemel reikten. Deze zijn duizenden jaren geleden allemaal geveld door vulkaanuitbarstingen. Behalve de exemplaren die zijn opgegraven en te bewonderen in het park van het Versteende Woud, ligt de rest stil en versteend in de bodem. Sequoia’s worden gerekend tot de hoogste bomen ter wereld en kunnen meer dan honderd meter hoog worden! Dus stel je eens voor hoe de wind daarmee kan spelen…

Nu ligt het westen van het eiland er als een desolaat, golvend landschap bij. Toch is het indrukwekkend kaal en woest, waar in de plooien van de bergen zich verrassend groene oases verschuilen, met fraaie, oeroude platanen en watervallen, zoals bij de molen van Krineloe, iets boven Erèsos. Wanneer je bedenkt dat de ruige bodem onder je voeten vol ligt met versteende bomen, krijg je er alleen maar meer eerbied voor.

De totale leegheid is echter aan het veranderen. Wanneer je van Andissa richting Erèsos en Sigri rijdt, zie je in de verte windturbines, of moderne windmolens fier de hemel insteken. Het moeten er 153 worden, dus stel je eens voor dat je aan de voet van dit nieuwe woudreuzenbos staat.

Windturbines kunnen zelfs hoger dan sequoia’s zijn – tot 150 meter – maar die bij Andissa zijn ongeveer tussen de 50 en 80 meter hoog. Het is moeilijk meten wanneer je aan hun voeten staat. Wel controleerde ik de reusachtige pinnen waarmee ze stevig in de grond verankerd staan. De wind loeide er lustig op los en de wieken draaiden gestaag mee. Bomen kunnen omwaaien en dus voelde ik me toch wel wat angstig onder die enorme kolossen: zouden windturbines ook kunnen omwaaien of zo’n enorme wiek kunnen verliezen?

Als ik goed heb geteld, staan er nu 25 windturbines. Ze leveren elk 2 megawatt en volgens Wikipedia is dat per windturbine genoeg voor 2000 Amerikaanse huishoudens. Laten we er voor het gemak van uitgaan dat een Grieks huishouden net zoveel elektriciteit verbruikt als een Amerikaans huishouden. Dan voorzien de 25 windturbines bij Andissa 50.000 huishoudens op Lesvos van elektriciteit, wat genoeg zou zijn voor het hele eiland, ervan uitgaande dat Lesvos meer dan 90.000 inwoners (volgens Wikipedia) heeft en ik 2 mensen per huishouden reken. Het uiteindelijke windmolenpark – zoals gepland door de Griekse firma Rokas – moet uit 153 windturbines gaan bestaan. Die zouden dan over de 300.000 huishoudens van elektriciteit kunnen gaan voorzien. Ik weet niet hoeveel de diverse fabriekjes en andere bedrijven verbruiken op het eiland – de schapenhouderij verbruikt mijns inziens niet zoveel – maar dan moet het eiland zich makkelijk kunnen bedruipen met dit windmolenpark en er zelfs een mooie handel mee kunnen beginnen.

Ik zal wel de nodige fouten hebben gemaakt in deze simpele berekeningen en bovendien weet ik weinig af van deze nieuwe, groene stroomvoorziening. Voorlopig moet ik het doen met bedremmeld omhoog staren naar deze moderne, imposante, stalen bomen.

Eigenlijk vind ik deze moderniteit een aanslag op de meeste landschappen. Nederland wordt er helemaal mee volgebouwd, de kinderen van de toekomst zullen ze wel doodnormaal vinden tussen de weilanden, maar ik niet. Vreemd genoeg heb ik er niets tegen dat ze in het kale landschap van West-Lesvos staan. Ze behoren tot dit kale landschap alsof ze er altijd al gestaan hebben. Als een monument voor die allang vergane sequoia’s.

Ook het geluid in West-Lesvos zal veranderen. De windsymfonieën hebben een moderne klank gekregen: vlafff-vlafff-vlafff klinkt het, en geen windvlaag die de molenwiek uit haar ritme krijgt. Hoe zal dat klinken wanneer de wind vat krijgt op 153 windmolens? Eindelijk moderne muziek in dit eeuwenoude landschap.