Over het vluchtelingenkamp Pagani in Mytilini.

Enige tijd geleden zei een hoogwaardigheidsbekleder, die het vluchtelingencentrum Pagani in Mytilini, bezocht: “Het lijkt hier wel De hel van Dante.” De laatste regel van een spreuk in negen regels op de poort van de hel van Dante luidt dan ook: “Laat varen alle hoop, gij die hier binnen treedt”.

Dat het vluchtelingencentrum enigszins te vergelijken valt met de hel van Dante, is natuurlijk wel wat ver gezocht: in het voorgeborchte van Dante’s hel bevinden zich de deugdzame heidenen, terwijl de meeste vluchtelingen juist gelovige moslims zijn. Na het voorgeborchte staat Koning Minos klaar om de binnengekomenen te veroordelen. Hij zal net als de beambten van de Griekse staat beoordelen naar welke kring ze zullen worden verbannen, maar in het geval van de vluchtelingen, zullen ze juist naar betere plekken worden verwezen, zoals alleenstaande jongeren die worden doorverwezen naar het vluchtelingenkamp voor jongeren in Ayasos, of, wat alle vluchtelingen willen, doorreizen naar Athene.

Dante’s hel wordt bevolkt door allerlei soorten zondaars, maar toch niet alle vluchtelingen zullen vraatzuchtigen, hebzuchtigen, verkwisters, godslasteraars, bedriegers, schismatici, alchemisten, geweldplegers of moordenaars zijn. Hoewel van die laatste twee categorieën er wel af en toe eentje probeert mee te komen met de echte vluchtelingen, zoals de Georgische moordenaar van de Griekse acteur Nikos Sergianopoulos, die met een groep vluchtelingen via Samos het land weer binnenkwam nadat hij eerder Griekenland was uitgezet na een paar kleine vergrijpen.

Verder heeft een aantal vluchtelingen zich de laatste tijd een beetje gewelddadig getoond in hun protest tegen langdurige opsluiting in het Pagani Centrum. Sinds de protestgroep No border er is geweest, maakten de vluchtelingen keer op keer amok, omdat de situatie in het centrum mensonterend was: zo’n zevenhonderd mensen waren in een gebouw gepropt dat maar berekend was op tweehonderd gasten, er waren belabberde hygiënische voorzieningen en mensen moesten te lang vastzitten in kooien die meer in de middeleeuwse hel van Dante passen, dan in een modern vluchtelingencentrum. Vorige week werden uit protest delen van het centrum in brand gestoken. Kortom, toch wel een kleine hel van Dante.

Men heeft gepoogd het centrum wat leefbaarder te maken door afgelopen maanden grote groepen vluchtelingen met de boot naar Athene te laten vertrekken. Sommige vluchtelingen waren zo ongeduldig om dat begeerde bootkaartje naar Athene te krijgen, dat ze, zonder dat ze ziek waren, de dokter smeekten hen ziek te verklaren zodat ze weg mochten, maar toen de dokter dat niet wilde doen, werden ze kwaad en vielen ze de dokter aan.

Exit dokter uit het vluchtelingencentrum, net zoals de rest van het personeel, dat zijn leven niet meer zeker was. Ook de politie, die afgelopen week naar men zegt een 17-jarige asielzoeker in elkaar sloeg, is er niet meer welkom en patrouilleerde alleen nog maar aan de buitenkant van het centrum.

Na maandenlange kritiek is het centrum dit weekend dan tenslotte toch maar gesloten wegens een onhoudbare situatie. Of het een oplossing is, is maar de vraag, want nu worden alle vluchtelingen die aankomen, naar Chios gebracht. Ik vraag me af of ze daar wel blij zijn met aankomsten van vluchtelingen, nu niet alleen uit Turkije, maar ook uit Lesvos. Zo zit hun centrum binnen de kortst mogelijke tijd ook overvol.

De Hel wordt vaak geassocieerd met vuur. Afgelopen dinsdag was het even de zee die de rol van het vuur overnam: een bootje met 17 vluchtelingen uit Afghanistan en een Turkse ‘asiel’-aanvrager (de man was pas uit de gevangenis, kon geen werk vinden in zijn land en bedacht dan maar dat hij voor een aardige som de vluchtelingen kon ‘overzetten’ en zelf werk zoeken in Griekenland) sloeg vlakbij Skala Sykaminia op een rotsige kust om, waarna 3 vrouwen en 5 kinderen verdronken.

Zulke gevaarlijke tochten ondernemen, doe je alleen maar als je een hel wilt ontvluchten: Afghanistan, Pakistan, Palestina, Soedan en nog meer van die landen waar veel mensen het leven tot een hel wordt gemaakt door machtswellustelingen die zelf in het midden van het diepste punt van Dante’s hel zouden moeten worden gesmeten: de Cocytus, een bevroren meer waar de meest beruchte verraders eeuwig in komen vast te zitten.

Helaas kent de wereld vele hellen, zodat massa’s mensen willen vluchten. Van de ene naar de andere hel, daar staan ze vaak niet bij stil. Maar om nou het Pagani-centrum op Lesvos de hel van Dante te noemen, is wat overdreven. Dan moet je maar eens in een van die thuislanden van de vluchtelingen gaan kijken.