De enige man aan wiens handen ik de wereld van tegenwoordig zou toevertrouwen, is paus Franciscus. Dat zei ik laatst in een discussie over falende wereldleiders. Hij is in mijn ogen de enige charismatische man met een beetje invloed die onze wereld een eerlijk hart toedraagt. Maar de invloed van de kerk is sterk geslonken in deze van god verlaten maatschappij, dus ook al kreeg de paus de scepter in handen, dan nog vrees ik dat het grote geld machtiger is geworden dan welke god ook.

De eilanders hebben deze dagen heel wat om over te kletsen: de niet met mensenrechten strokende uitzetting van vluchtelingen naar Turkije, een hongerig vluchtelingenkamp in Moria, het naderende slechtste zomerseizoen ooit. Zoals altijd vormt de komst van filmsterren, kunstenaars of beroemde musici een welkome afwisseling in die sombere gesprekken en dus zoemt het eiland nu uitgelaten over het laatste nieuws: de paus wil Lesvos bezoeken!

Ik ben nooit echt een fan van de paus geweest. Die van heel vroeger waren al helemaal schijnheilige boontjes. Met verbazing heb ik de tv-serie Borgia bekeken, over de familie van Rodrigo Borgia, alias paus Alexander VI. Die deed alles wat God verbiedt en had zich zo bij ISIS kunnen aansluiten in ruil voor een koninkrijk. De pausen zijn sindsdien wat vromer geworden, misschien wel té vroom.

Ikzelf heb het geloof verloren: in God die in zijn wereld zoveel ellende toelaat, én in die oude, kromme mannen in het Vaticaan, behangen met gouden gewaden en juwelen. Daar is met de komst van paus Franciscus verandering in gekomen. Sinds drie jaar heeft hij een frisse wind door de gangen van de pauselijke paleizen geblazen: niet alleen hoeft Franciscus geen bling-bling aan zijn lijf, maar dit Vaticaanse enfant terrible is ook nog eens gezegend met een ontwapenende eenvoud en een tong die niet bang is de rijken der aarden ter verantwoording te roepen. Een waarlijk heilig man, die – om zijn godsdienst te vermenselijken – moet opboksen tegen zelfingenomen en ouderwetse bisschoppen: een kleine Ghandi die nog veel te weinig wordt gehoord.

Als tweede paus die Griekenland bezoekt na het Grote Schisma in 1054, toen de christelijke kerk zich splitste in het rooms-katholieke en oosters-orthodoxe geloof, is Franciscus een voorstander voor toenadering tussen die twee geloven. Maar de pogingen bijvoorbeeld om pasen binnen beide kerken elk jaar op dezelfde dag te laten vallen in plaats van eens in de vier jaar, zijn nog steeds niet gelukt. Het orthodoxe geloof blijft de dag van pasen uitrekenen via de Juliaanse kalender en het katholieke geloof via de Gregoriaanse kalender, zodat de katholieken hun paaseieren voor dit jaar al hebben opgepeuzeld, terwijl de orthodoxen nog dik in hun vastentijd zitten en de paaslammeren pas op 1 mei aan het spit zullen rijgen.

De paus komt niet alleen. Hij zal bij zijn bezoek aan het vluchtelingenkamp Moria vergezeld worden door een man die net als Fransiscus toenadering zoekt tot andere geloven: het hoofd van de orthodoxe kerk, de oecumenische patriarch Bartholomeus I, die zijn zetel in Istanbul heeft, een stad die door de Grieken nog altijd koppig Konstantinopel wordt genoemd. Voor alle Grieken dus nog eenmaal het liedje: Istanbul (not Constantinopel).

Bartholomeus I verdiende de bijnaam Groene Patriarch (of Groene Paus) voor zijn inspanningen voor een schoner milieu. Ik kan me zo voorstellen dat deze twee heren elkaar wel liggen: de Groene en de Coole Paus. Wie weet kan hun gezamenlijke bezoek meer opbrengen dan alleen solidariteit met de vluchtelingen. Ze zouden samen ten strijde moeten trekken tegen al het slechte in de wereld en elkaar als voorbeeld moeten stellen aan hun gelovigen. Per slot van rekening kan de orthodoxe kerk een frisse wind goed gebruiken: om haar bisschoppen en priesters wat meer barmhartigheid en minder bling-bling bij te brengen. In de tuin van Bartholomeus I vind je priesters gelijk weerbarstige doornstruiken of overmoedige snelgroeiers: sommigen beginnen verdacht veel op bankiers te lijken en zijn niet van zins om het arme Griekenland uit zijn oceaandiepe dip te halen. Zou de Griekse kerk belasting betalen over alle landerijen en kloosters die zij bezit, dan zou Griekenland zo weer het mannetje zijn.

Volgens de media zullen de pausen tijdens hun bezoek aan het eiland geen tijd hebben voor toeristisch uitstapjes. Ik vind dat ze behalve het vluchtelingenkamp Moria ook het graf zouden moeten bezoeken van Papa Stratis uit Kalloni, een priester die hét voorbeeld van een barmhartige Samaritaan was. Jarenlang hielp hij armen en ontheemden. Vorige zomer, doodziek als hij was, kende hij nog geen rust en hielp al die tienduizenden vluchtelingen die door zijn woonplaats trokken. Hij overleed vorig jaar september, en van mij mag hij heilig worden verklaard.

Het zal voor het eerst in de geschiedenis zijn dat een rooms-katholieke kerkvorst Lesvos bezoekt: het arme, in crisis verkerende eiland (en Griekenland) zal klaar staan om hem met open armen te ontvangen. Ik hoop met heel mijn hart dat Franciscus hier niet alleen zijn handen al zegenend zal laten wapperen, maar ook zijn mond weer zal roeren om een oordeel te vellen over het onmenselijk geworden Europa. Leve de Coole én de Groene Paus!