Tientallen jaren geleden las ik het verhaal over twee Duitse utopisten die een eeuw geleden een nieuw bestaan opbouwden op Floreana, een verlaten Galapagos eiland (Het roestvrijstalen paradijs  van John Treherne). Ze verafschuwden de voortschrijdende industrialisatie in de westerse wereld en wilden een simpeler leven leiden. Deze geschiedenis heeft me nooit losgelaten, vooral omdat nu, honderd jaar later, het leven er niet veel beter op is geworden, vanwege de consumptie- en prestatiemaatschappij.

Ook nu draaien mensen hun rug naar onze drukke wereld en zoeken bewust de eenzaamheid op. Zelfs in Europa, waar kennelijk nog genoeg onbewoonde eilandjes zijn om er Robinson Crusoe te spelen. Die eilandjes liggen echter zó dicht bij de bewoonde wereld, dat de meeste voorzien zijn van een boodschappenservice en de bewoner niet meer geheel van de natuur afhankelijk is.

Mauro Morandi, 81 jaar, leefde meer dan 30 jaar alleen op Budelli, een Italiaans eilandje vlakbij Sardinië. Recentelijk moest hij echter het eiland verlaten.

Despina Achladioti, beter bekend als Lady of Ro (1890 – 1982), woonde in d’r uppie op Ro, een Grieks eilandje niet ver van het eiland Kastellórizo. Elke dag, gedurende meer dan 40 jaar, hees ze de Griekse vlag in het volle zicht van Turkije, dat slechts enkele kilometers verder ligt. Het bracht haar een haast mythische status.

Irini Katsotourchi vestigde zich in 2000 met haar man op het verlaten Griekse eilandje Kinaros (niet ver van Leros), waar ze ooit als kind met haar familie tijdelijk had gewoond. Haar man stierf in 2013, maar Irini krijg je nooit meer van haar geliefde eiland.

Lesvos is zó groot, dat het nooit lang een onbewoond eiland zal zijn geweest. Archeologische vondsten bij Lisvori wijzen uit dat er al in de oude steentijd mensen rond hobbelden. Tegenwoordig telt het eiland zo’n 90.000 inwoners, waarvan er ongeveer de helft in de hoofdstad woont (ik denk dat vluchtelingen en NGO’s niet zijn meegeteld, ook al verblijft het merendeel hier al jaren). In meer florerende tijden – rond het begin van de twintigste eeuw – werd het inwonersaantal van Lesvos op zo’n 140.000 zieltjes geschat. Sindsdien woedden er oorlogen en crisissen die de armoede deden toenemen, waarop mensen massaal emigreerden naar vooral Australië, Venezuela en Zuid-Afrika. De laatste jaren, sinds het toerisme wegens de vluchtelingen drastisch is teruggelopen en vanwege corona bijna tot stilstand kwam, zijn er wederom massaal mensen vertrokken. Het resultaat is, dat er heel wat bijna geheel verlaten dorpen te vinden zijn die slechts ‘s zomers weer tot leven komen, wanneer eigenaren hun huizen tijdens de vakantie betrekken.

Toen ik het stadsleven in Nederland verwisselde voor het eilandleven op Lesvos, haalde ik – zeker in het begin – als een echte Robinson zoveel mogelijk voeding uit de natuur. Lange dagen sleet ik in de keuken om vruchten en groenten in te maken, om noten te kraken of chorta schoon te maken. Paddenstoelen verzamelen, wilde asperges zoeken, bramen plukken: er ligt hier zó veel voor het oprapen, dat ik als zuinige Hollandse de neiging had alles mee te nemen, ook al had ik het niet echt nodig. Met de jaren is het aantal inmaakuren aanzienlijk geslonken: de voorraadkast stond immers vol met ingemaakte voedingswaren, waarvan ik het maken leuker vond dan het opeten. Ik had tientallen flessen vruchtenlikeuren, alleen dronk ik er bijna nooit van. Ik zou een heel eind komen met overleven in de natuur, maar zo lekker zijn brandnetels of Mariadistels nu ook weer niet om elke dag te eten. Het enige wat echter nooit minderde, is het geluksgevoel wegens de oneindige ruimte om je heen, waar je dagen, weken, zelfs maanden alleen kan zijn, wanneer je dat wil. Net als op een onbewoond eiland.

In de stilte van de corona-tijd voelde het inderdaad een beetje als leven op een onbewoond eiland. Maar een echte Robinson zal ik nooit meer worden. Daarvoor zijn mijn vrienden en etentjes met hen me veel te dierbaar. En eerlijk is eerlijk, een opkruipende leeftijd speelt natuurlijk ook een rol.

Ik werd terstond verliefd op een landgoed dat een vriendin jaren geleden kocht: terrassen voor gewassen, honderden vruchtbomen, hele lappen magisch eikenbos met enorme rotsen en op de helling een fraaie koela (een stenen hut) met een nog mooier uitzicht dan het huis zelf al heeft. Nu verkoopt ze het, maar alleen al het onderhoud is teveel voor me. Dit is een landgoed voor jonge mensen die in ecologische landbouw zijn geïnteresseerd. Een uitdaging voor mensen die een nieuw leven willen beginnen met een hoog gehalte aan een Robinson-gevoel: https://synthesis-realestate.gr/en/propertyDetails/11124427