(Mitsos aan de souvla)

Een druilerige regen daalt neer op het eiland. Elk jaar hetzelfde liedje: wanneer de eerste toeristen opduiken, gaat het regenen. Ook Pasen heeft de reputatie slecht weer aan te trekken, ook al kan ik me niet herinneren dat er een Paasfeest ooit in het water is gevallen. De hemel toont elke Paaszondag clementie en zendt de zon uit om de boel op te luisteren. Met uitzondering van vorig jaar: toen was het weerbericht goed en de dag zelf bloedheet.

We zitten al dik in de Heilige Week, de week voorafgaande aan Pasen. Het zijn de laatste dagen van het vasten en vandaag, op Witte Donderdag, hebben de ambtenaren al vrij, dus wanneer je boodschappen wilt doen bij de gemeentecoöperatie, sta je mooi voor een gesloten deur. Vandaag is het voor de vrouwen de dag om eieren rood te kleuren en paasbroden te bakken (tsoereki). Hier worden alle eieren symbolisch met het bloed van Jezus gekleurd, ook al zie je steeds meer andere kleuren opduiken. Dat zal de invloed van het buitenland zijn. De mannen zullen bezig zijn met het slachten van lammeren, de traditionele schotel voor de Paaszondag. Je ziet her en der de karkassen al hangen: zondag zullen die arme lammeren allemaal boven het vuur of in de oven belanden.

Ik woon niet in het dorp, dus ik ben gevrijwaard van de kerkklokkenterreur die daar deze week heerst. Niet alleen de bimbambommers slaan overuren, ook de elektronische dorpsomroeper, de speakers die overal in de dorpen hangen, laten geen liturgische viering ongemerkt voorbijgaan. Wanneer je in het dorp woont, hoef je de kerk niet te bezoeken om de mis bij te wonen.

Morgen is het Goede Vrijdag: een soort rouwdag in Griekenland. Volgens de Orthodoxe kerk om te staan bij de kruisiging van Jezus. De vrouwen spoeden zich naar de kerk om het altaar te versieren met bloemen. Geen moeilijke opgave, want het eiland is op dit moment één bloemenparadijs. ’s Avonds gaat er een processie rond door het dorp met een symbolische doodskist van Jezus, omgetoverd tot een praalwagen uit een bloemencorso. Ik kom uit de Bollenstreek en ging als kind elk jaar naar het bloemencorso kijken en zo geven de Griekse bloemenzeeën me altijd een beetje heimwee naar de kindertijd en de sterk geurende tulpen en hyacinten.

Lesvos heeft  mondjesmaat ook tulpen, hyacinten en narcissen. Ook al geuren die lang niet zo sterk als de bloemen uit mijn jeugd. En ik mag hopen dat ik nooit een praalkist met Pasen tegenkom, bedekt onder rode tulpen, want dat zou betekenen dat een van de zeldzame tulpenvelden helemaal moet zijn leeggeplukt. Over plukken gesproken: er zijn ook mensen die heel zeldzame orchideeën plukken: barbaren. Maar ik neem aan dat die geplukte juweeltjes niet eindigen in de kerk of op de baar van Jezus, maar misschien wel in een ouderwets herbarium.

Zaterdag is voorbereidingsdag: voor de zondaglunch, voor de nachtmis en voor de soep die traditioneel wordt geserveerd na de nachtmis. De Mayiritsa of Paassoep wordt bereid met de organen en afvalvlees van het geslachte lam. Ik ben geen soepmens en deze bijna zure soep, die traditioneel is aangelengd met een ei-citroenprutje (avgolemono), heb ik één keer geproefd, maar het liefst geen tweede keer. Mijn paasmaal komt op zondag, wanneer in de vroege uurtjes de vuren worden aangestoken voor de souvla (lam aan het spit), of ovens worden verwarmd voor een gevuld lam. Wanneer de lucht zich langzaam vult met de geur van gebraden lam en de stemmen van feestvierende Grieken, zal ik van het zoete, gekruide paaslam proeven.

Pasen is traditiegetrouw een groot familiefeest, waarop iedereen een steentje bijdraagt aan het eten. Ook ik heb een uitnodiging, maar pieker me suf wat ik kan meeneem. Naarmate Pasen nadert, raken de schappen van de supermarkten leger: slaan de Grieken nu zoveel in?

De Grieken eten het liefst volgens de seizoenen, maar in de late lente is dat moeilijk. De wintergroenten uitgebloeid, de velden gerooid om te worden klaar gestoomd voor het zomergewas. De groenteschappen van de winkels zijn daarom mager gevuld met groenten met een steeds verlepter uiterlijk. Dit is zo’n tijd dat ik weleens verlang naar die kleurrijke en goed gevulde groenteafdelingen van de winkels in Nederland.

Op wilde asperges kan ik niet meer rekenen. Ook die hebben hun beste tijd gehad, zeker na de regen van vandaag. Dus heb ik de keuze tussen wortels, champignons, bloemkool en broccoli of, met een beetje geluk, verse tuinbonen. Ook al eet ik al weken deze groenten, het is nog best een ruime keuze. Waarschijnlijk ben ik gewoon chagrijnig van een dagje regen en de weersvoorspelling die, zoals zo vaak, met een natte Paasviering dreigt.

Kalo Paska