Het is algemeen bekend dat een snufje zout de smaak van eten een opkikker geeft. Ongeveer 4 eeuwen v.Chr. werd er in Griekenland zelfs zoute wijn gedronken. Deze specialiteit werd per ongeluk uitgevonden door een slaaf op Kos, die zeewater bij de wijn deed om zijn productiequotum te halen. De zilte smaak sloeg aan en op andere eilanden begon men hetzelfde te doen. Deze zoute Koan wijn kon volgens de Griekse filosoof Strabo makkelijk concurreren met de in die tijd beroemde wijnen van Lesvos.

Ik hoef geen met zeewater aangelengde wijn te proeven; ik kan me die rare smaak zo wel voorstellen. Koken met zeewater klinkt veel smakelijker. Er zijn diverse merken zeewater in de handel verkrijgbaar, er zijn chefkoks die het als hun geheime wapen hanteren bij het koken en er zwerven verleidelijke koken-met-zeewater-recepten rond op internet. Zeewater is niet vreemd in de Griekse keuken: vissers gebruiken er wat van om hun beroemde vissoep kakavite brouwen en al eeuwen worden olijven en vis ermee ingemaakt.

Een raar zeewezen dat voornamelijk door vissers van het eiland Kalymnos op zeewater wordt gezet, is spinialo (Microcosmus sabatieri), een manteldier dat de meest spectaculaire vormen kan aannemen. De Griekse spinialo is saai zwart en lijkt het meest op een bobbelige steen. Of een harde, zwarte spons. Druk je die open dan komt er een onduidelijk geel binnenste naar buiten. Tijdens de jacht op sponsen, nemen de vissers deze schedelloze dieren mee en zetten ze op zeewater, af en toe gemixt met het zilte vlees van een zee-egel of reuze mossel (Atrina fragilis). Het zoute water zorgt ervoor dat deze specialiteit gedurende hun reis die weken kan duren, goed blijft. Ik ben gek op zee-egels, maar weet niet of ik dit griezelig uitziende spul wel zou durven eten.

10 liter zeewater bevat ongeveer 2 koffiekoppen zout. Ik wist niet dat er verschillende soorten zout bestaan. Zeewater bevat er wel 5: natriumchloride, magnesiumchloride, natriumsulfaat, magnesiumbromide en calciumchloride. Oceanen en zeeën bevatten niet allemaal evenveel zout. De Middellandse zee staat hoog op de zoutlijst en hoe meer naar het oosten op deze plas, des te zouter. Dan hebben we hier op Lesvos een behoorlijk zoutgehalte.

Ik besloot te experimenteren met pasta gekookt in zeewater. Ik vulde een fles met Noord-Egeïsch zeewater, kookte het zoute vocht en liet het door een koffiefilter lopen om eventuele ongewenste deeltjes eruit te zeven. Na het doorlopen van het water was er echter geen vuiltje te zien in de filter en was het water klaar om er pasta in te koken.

Op internet wordt geadviseerd om het water zo ver mogelijk van de kust vandaan te halen. Je wilt namelijk zo min mogelijk vervuild water. Ik kan me voorstellen dat wanneer je een fles vult in een stukje zee waar tientallen mensen dobberen – en wie weet wat ze er nog meer doen – het water minder schoon is dan verderop in zee. Maar ik ga geen kilometers zwemmen voor kookwater. Bovendien is het tijdens deze crisisjaren ongewoon om in Eftaloe meer dan 5 mensen op een strand te zien, laat staan in het water.

Ik vulde één pan met 2 grote frappé-glazen kraanwater en 1 glas zeewater en de andere pan met 3 grote frappé-glazen kraanwater en 1 theelepel zout. Het resultaat: de pasta uit het zeewater smaakte duidelijk beter dan die uit het kraanwater. Het kan natuurlijk zijn dat de eerstgenoemde pasta iets meer zout bevatte: tenslotte heb ik niet nauwkeurig gemeten of 1 glas zeewater net zoveel zout bevat als er op 1 theelepel gaat. Maar niettemin werden diverse uitspraken over koken met zeewater die ik vond op internet, bevestigd: het eten krijgt er een betere smaak door.

Zeewater kan een gezond alternatief zijn voor tafelzout, daar het volop gezonde mineralen bevat die bij het tafelzout eruit zijn gehaald. Let wel: te veel zeewater geeft hetzelfde effect als te veel zout. Overigens kan niet al het tafelzout vervangen worden door zeewater: een scheut hiervan over een tomatensalade of een gebakken eitje zal enkel een waterig zootje creëren.

Lesvos met zijn vele flamingorijke zoutpannen in Kalloni en Skala Polichnitos is een zoutparadijs. Toch moet je goed zoeken, wil je zeezout van het eiland in de winkels vinden. Lesvoriaans zout zou meer aandacht moeten krijgen. Net zoals het water dat het eiland omgeeft: een aanbod van flessen met zeewater zou niet misstaan in souvenirwinkels en supermarkten.