(Affiche voor het Beach Street Festival)
Afgelopen jaar werd op het eilandje Astipalea volgens De Guardian de oudste erotische graffiti van de wereld gevonden: fallussen met inscripties in de rotsen gekerfd, die zeiden: “Ik heb het met die en die gedaan”. Opvallend is dat het hier om mannen ging die het met elkaar deden.
Was het een geheime cult, was er vroeger een leger gestationeerd? Men weet het niet. Wel is dit Egeïsche eiland, dat tegen de Cycladische eilanden aanschurkt, maar behoort tot de Dodekanesos, een redelijk onbekend eiland dat alleen in het nieuws kwam dankzij oude massagraven van pasgeboren baby’s.
Lesvos staat bekend als het eiland van Sappho. Vanwege haar vrouwvriendelijke gedichten, denken lesbiennes dat Sappho lesbisch was. Zo is de naam lesbienne tenminste ontstaan. Voor zover ik weet zijn hier geen antieke graffitiresten gevonden die getuigen van een lesbische liefde. De graffiti op Lesvos die de kranten haalde, is van meer recente datum en is meer politiek en sociaal van aard, op een enkel erotisch accent na. Aan het einde van het langste strand van Lesvos, in Vatera, werd vorig jaar tijdens het Beach Street Festival een groot onafgebouwd hotel als het ware herboren, omdat grafitti kunstenaars de betonnen kolos met de meest waanzinnige voorstellingen vol schilderden. Dit alles als eerbetoon aan de beroemde schilder van het eiland: Theophilos Chatzimichaïl (1870-1934), die veel muren van zijn kunst voorzag.
Theophilos maakte beslist geen erotische kunst. Zijn naïeve stijl was één kenmerk van zijn werk; een ander aspect was dat hij grote aandacht besteedde aan kleding en oude kostuums. Zijn personen waren verre van erotisch, en meestal dik aangekleed.
Desondanks wordt deze Lesvoriaanse schilder dit jaar opnieuw in het zonnetje gezet door het Beach Street Festival dat op 1, 2 en 3 augustus zowel muziek als grafitti zal presenteren. Ditmaal vindt het festival plaats in de hoofdstad Mytilini, net onder het kasteel aan zee, waar zo’n 100 kunstenaars als het ware een nieuwe weg zullen plaveien naar Theophilos én naar de man die Theophilos in de internationale kunstwereld introduceerde: Tériade.
Stratis Eleftheriades, beter bekend als Tériade, werd in 1897 in Mytilini geboren, ging naar Parijs om rechten te studeren, maar werd kennelijk gegrepen door de kunst en groeide uit tot een bekende kunstcriticus, die kunstenaars hielp en uiteindelijk kunstboeken begon te publiceren. Op zeker moment bracht hij ook zijn eilandgenoot Theophilos binnen de Franse kunstkringen onder de aandacht, zodat er nu ook werk van deze Lesvoriaanse schilder in het Louvre is te bewonderen.
In 1979 werd er voor Tériade een museum in Lesvos geopend, even ten zuiden van Mytilini in het dorp Varia, naast het al in 1965 geopende museum van Theophilos. In het Tériade museum zijn voornamelijk boeken te zien die hij publiceerde, met origineel werk van o.a. Picasso, Matisse, Miro en uiteraard de bekende tekeningen die Marc Chagall maakte voor het Lesvoriaanse sprookje Daphnis en Chloë.
De route van het kasteel in Mytilini naar de musea in Varia zal nu tijdens het Beach Street Festival duidelijk gemarkeerd gaan worden door diverse kunstenaars, die op muren en andere bouwsels hun inspiratie mogen botvieren. Wat een feest zal dat gaan worden! Temeer omdat er ook grafitti workshops kunnen worden gevolgd: druk je stempel op de stad!
Nog meer reden om het festival in Mytilini te bezoeken, zijn de 50 muziekacts die op verschillende podia zullen worden gepresenteerd: de hoofdstad zal swingen, en zeker na-swingen met de nieuwe grafitti, want wanneer deze net zo indrukwekkend wordt als in Vatera, valt er nog de gehele winter na te genieten.
Ook in het noorden van het eiland is het tegenwoordig uitbundig dansen geblazen. Sinds afgelopen weekend heeft de prestigieuze, hypermoderne openluchtclub oXy (niet uitspreken als het Griekse ochi, maar als oksi, van oxygene) haar deuren geopend. De club zetelt hoog op een berg tussen Molyvos en Pètra, op een soort boot-achtige constructie (voormalige Gatoluzzi club), waar het op het enorme platform – waar zich een zwembad, zitjes, restaurant en VIP-gedeelte bevinden – na middernacht dringen en swingen is geblazen. Voor degenen die de nachten rustig willen houden, is de club overdag een relaxte, sjieke loungeclub met een super uitzicht over de Egeïsche zee en een zwembad om in af te koelen.
De oXy club heeft een oude dansclub nieuw leven ingeblazen. Het Beach Street Festival geeft ook lege gebouwen een nieuwe functie. Enkele oude olijfpersfabrieken zijn weliswaar al getransformeerd in hotels (Olive Press in Molyvos, Hotel Zaira in Skala Loutron) en musea (olijvenmusea in Aya Paraskevi en in Papados), maar er staan er – verspreid over het eiland – nog veel meer leeg, naast andere interessante gebouwen zoals het Arion Hotel in Molyvos, het oude badhotel Sarlitza in Thermi, de oude nachtclub bij Skala Sykaminia, een school met fabuleus uitzicht in Ypsilometopo en diverse oude fabrieken in Plomari en Perama. Ik hoop dat er nog meer creatievelingen komen die nieuwe functies voor deze monumentale gebouwen gaan bedenken, zodat Lesvos’ vergane glorie het gezicht gaat worden van een nieuw sprankelend en swingend eiland dat alles heeft voor de moderne toerist.