Het is vandaag weer zo’n dag waarover je elk jaar opnieuw kunt berichten. Terwijl in vele landen 6 januari de dag van de Drie Koningen is, komen in Griekenland geen koningen op bezoek, maar verschijnen de papades ten tonele. Deze orthodoxe priesters komen naar de havens toe om de zee of rivieren te zegenen. En dan niet alleen het water zelf, maar ook de vissersbootjes, kustwachtvaartuigen en veerboten. Voor deze gelegenheid die Epifanie heet, heeft heel Griekenland vrij en spoedt zich ’s morgens op z’n paasbest naar het water. De papades spreken een litanie uit en zegenen met een kruis en een bosje basilicum het water en alles wat erop drijft. Daarna gooien ze het kruis de zee in, maar daar is niets mee verloren. Ten eerste zit het kruis aan een touwtje en ten tweede is er de traditie om het kruis achterna te duiken en op te vissen.
Dit is geen Nieuwjaarsduik à la Scheveningen waarbij men zich massaal te water stort: hier is het namelijk een geselecteerd groepje jongens, dat keurig in zwembroekje een duik in de haven neemt. Degene die het kruis weet op te duiken, is een ‘rijk’ man. Hij mag immers later langs de huizen gaan met een bosje basilicum en vangt dan bij elke deur wat geld. In een dorp als Molyvos kan dit al snel oplopen tot zo’n duizend euro.
Epifanie is tevens de dag dat die rare, kabouterachtige kalikantsari weer verdwijnen en ophouden met mensen pesten. Ik heb al eens eerder geschreven over deze wezentjes die tijdens de 12 dagen tussen kerstavond en 6 januari de mensen het leven zuur kunnen maken door het eten te bederven of op iemands rug te klauteren. Epifanie, de dag waarop de Grieken eerst in optocht door het dorp gaan en vervolgens massaal aanvallen op een laatste, feestelijke maaltijd, is de definitieve afsluiting van de feestdagen.
De zogeheten Driekoningentaart is dan in Griekenland allang verorberd: de vasilopita, waarin een boon of muntje wordt verstopt, wordt hier namelijk op nieuwjaarsdag gegeten. En ofschoon de drie wijzen wél bij de Griekse kerststal staan, hebben zij hier geen echte gedenkdag. Daarentegen lopen ze wel mee in verschillende optochten, net als de kalikantsari die worden uitgebeeld als harige trollen, apen of kwaadkijkende kabouters. In sommige streken lijken deze processies dan ook meer op carnavalsoptochten en gaat het er heel vrolijk aan toe.
In Molyvos zijn het echter alleen de priester en de notabelen die op hun paasbest en hoge naaldhakken door het dorp paraderen. Een mager zonnetje probeert deze dag wat meer feestelijkheid te geven en de grootste kou is uit de lucht (2008), dus de bewoners van het dorp hoeven niet zo erg te koukleumen tijdens hun parade en het opduiken van het kruis.
Morgen (7 februari) is er eigenlijk nóg een feestdag, want dan viert Griekenland de naamdag van Jannis, een naam die heel veel voorkomt. Dus dan zal er ook weer flink gegeten worden. Vervolgens is het wachten op het carnaval, waarna de vastentijd begint. En dan, ja, dan wordt het pas weer zomer!