(Sneeuw op de Lepetimnos. Foto: Els Maes)

De zon was zowaar aanwezig op haar jaarlijkse afspraak op 6 januari, de dag dat de Grieken massaal naar de kusten en rivieren stromen om Epifanie te vieren. De priesters gaan voorop in de optocht naar het water, waarna de notabelen volgen en dan de rest van het dorp (of stad). Met een bosje basilicum en een kruis wordt alles wat op het water drijft gezegend, waarna het kruis in het water wordt gegooid. Ondanks de zon was het echter steenkoud hier in Molyvos. In de verte keek een in wit bont gehulde Lepetimnos glimlachend toe. De jongens die dit jaar naar het kruis doken, waren extra stoer op deze koude dag.

De winters die ik op het eiland doorbracht waren lang niet allemaal mild en regenrijk, zoals dat seizoen op Lesvos gewoonlijk beschreven staat. Bijna elk jaar werden de hoogste bergen in een sneeuwlaag gehuld en al tweemaal kon ik sneeuwballen gooien in Eftaloe, wat een wonder mag heten volgens de lokale Grieken, die dat nog nooit of uiterlijk slechts eenmaal in hun leven hebben gezien.

De eerste twee winters, zo’n 15 jaar geleden, waren bar en boos, nat en koud en Molyvos kreeg laagje op laagje sneeuw. Ik geloofde de bewoners niet die zeiden dat ze dat nog nooit hadden meegemaakt. Verhalen over warme winters waarin je je barbecue op het strand installeerde en er zelfs de nacht doorbracht, hoorde ik met een brede glimlach aan: het zal wel. Misschien heb ik wel een van die magisch warme winters meegemaakt: er zijn tenslotte altijd dagen waarop de zon zó haar best doet, dat het inderdaad zomer lijkt, maar veel winters waren gewoon ouderwets Hollands koud.

Toch zijn er legio wetenschappelijke artikelen die beweren dat ook Griekenland niet ontkomt aan de klimaatopwarming. Die kan de komende decennia zelfs oplopen tot enkele graden. Dan hebben ze het meestal over zomers die langer en warmer worden. Over de winter heb ik weinig gelezen. Zou het kunnen dat de zomers warmer worden en de winters kouder?

In 1850 was er ooit een januaridag op Lesvos waarop de temperatuur binnen één uur 13 tot 15 graden naar beneden tuimelde, diep beneden het vriespunt. De sappen in bomen en planten – zich net voorbereidend op de lente – bevroren en lieten zelfs reusachtige bomen knappen als luciferhoutjes, en ook dieren stierven van de kou. Een hongersnood volgde en zorgde voor een grote emigratiegolf.

Dat is natuurlijk een fenomeen dat je niet graag wilt meemaken. Deze winter is nog niet zo schadelijk, ook al is hij veel te vroeg begonnen. Reeds met kerst konden bewoners van de bergdorpen op Lesvos een witte kerst vieren, en ook toen ze op nieuwjaarsochtend wakker werden, bevonden ze zich in een winter wonderland. Terwijl die jongens vandaag dus het koude water indoken, zorgden vrolijke zonnestralen op de besneeuwde bergen rondom – ook in Turkije straalden veel witte toppen – voor een kleine wintersportatmosfeer.

Stel je eens voor dat deze trend doorzet, dan kunnen we op Lesvos een Elfdorpentocht houden: van het ene naar het ander bergdorp door de sneeuw trekken. Op ski’s, een slede getrokken door honden, of gewoon met de benenwagen. Nu reeds spoeden de eilandbewoners zich massaal de bergen in om zich aan de sneeuw te vergapen. Ik zie Lesvos al aangekondigd als een wintersportbestemming.

Het zou meer leven geven in de dorpen rondom de Lepetimnos en de Olympos. Een kabelbaan van Ayasos naar de top van de Olympos en eentje vanuit Vafios naar de top van de Lepetimnos zou ook zonder sneeuw al een belangrijke toeristentrekker kunnen worden. Je kunt aan een spectaculaire bobsleebaan denken, waarmee je over de bergflanken naar beneden kunt roetsjen, onderwijl genietend van adembenemende vergezichten over de blauwe zee. Naast de ouzo zou er warme chocolademelk verschijnen op de menu’s, net zoals Lesvoriaans kaasfondue. De schapenwol zou weer kunnen worden verzameld om dikke wintertruien te breien en die aan de toeristen te verkopen.

Het is echt jammer dat niemand met honderd procent kan zeggen wat het klimaat gaat doen. Ja, opwarmen. Dat is bijvoorbeeld in Nederland al goed te merken. De herinneringen aan de beroemde Elfstedentocht die vroeger zo vaak werd verreden, neemt steeds grotere mythologische proporties aan. En de zomers worden er warmer en droger. Ik heb helemaal niet het gevoel dat de zomers hier op Lesvos warmer worden. Maar wel dat de winters kouder worden.

Zouden ze met zekerheid kunnen zeggen dat de winters hier kouder worden, dan kunnen we alvast beginnen met prijsvragen uit te schrijven voor een toeristenvriendelijke bobsleebaan en milieuvriendelijke kabelbanen. Dan kan het gesteggel beginnen over wie de skipistes gaat uitbaten en kan de jeugd alvast gaan oefenen in het snowboarden. Krijgen we nu wel of geen koudere winters hier op Lesvos?!