Paniek in Molyvos: waar is de brand? Vette, witte wolken slopen zondagmorgen vanuit Turkije het noorden van Lesvos binnen, richting Molyvos, en omsloten het middeleeuwse stadje, zodat veel mensen zich vertwijfeld afvroegen waar de vlammen uitsloegen. Na al die branden en de angst voor de pyromaan nog steeds aanwezig, worden wolken natuurlijk allereerst geassocieerd met brand.

Zeedamp is hier zo zeldzaam dat maar weinig mensen dit weersverschijnsel kennen en daarom grepen veel mensen angstig naar de telefoon om vrienden te vragen wat er aan de hand was. Een vriendin, die redelijk hoog woont en de muur van wolken over zee zag aankomen, dacht zelfs even dat er een tsunami op het eiland afstevende.

Met het frisse windje dat de lage wolken opstuwde over de zee, dacht ik aan vroeger, hoe mijn moeder op het strand van Zandvoort in paniek kinderen en strandspullen bijeenraapte, wanneer de zeedamp het strand oprolde en je geen hand voor ogen meer kon zien. Terwijl de zeedamp toen een mooie dag aan het strand verknalde, voelde hij nu aan als een wollige sluier die even een tipje liet zien van verre herinneringen.

Molyvos was dus een tijdje aan het zicht onttrokken en hopelijk dobberden er op zee geen vluchtelingen meer rond, want die zullen dan ook lichtelijk in paniek zijn geraakt: waar is Griekenland gebleven? Alsof Griekenland het beloofde land van melk en honing is.

Lesvos was afgelopen tijd weer flink in het nieuws, nadat vluchtelingenorganisaties hadden geconstateerd dat in het asielcentrum Pagani in Mytilini, de hoofdstad van het eiland, de omstandigheden abominabel waren: het gebouw biedt plaats aan 250 man, er verbleven er echter 850, waaronder 200 minderjarigen. Sommige kinderen begonnen een hongerstaking en zo kon de media niet om het nieuws heen.

Om de centra te ontzien, werden er vluchtelingen naar kampen elders in het land gebracht, tot grote woede van vluchtelingen en humanitaire organisaties. Net als bij de grote brand in Attica, staat ook hier de regering toe te kijken zonder fatsoenlijke maatregelen te nemen. Asiel aanvragen in Griekenland gaat zo traag, dat zelfs honderd jaar nog te kort is om alle asielzoekers die er momenteel in Griekenland verblijven, aan de beurt te laten komen om hun verhaal te vertellen.

Na alle ophef rond de hongerstaking van de kinderen in Pagani, begon het volgende oproer, dankzij het zomerkamp van ‘Noborder’ in Mytilini. Dit is een anarchistisch-achtige organisatie die zich onder andere inzet voor het welzijn van de vluchtelingen: betere opvang en snellere asielaanvraag. Het ultieme ideaal van de organisatie is dat alle grenzen zouden verdwijnen en iedereen zonder enig document vrij zou moeten kunnen rondreizen. Ik ben een oude pessimist en geloof niet zo in een Europa zonder grenzen, laat staan een wereld zonder grenzen. Net zoals ik niet geloof dat er op de gehele wereld vrede kan heersen, hoezeer ik dat ook zou willen.

Je hebt altijd profiteurs die roet in het eten zullen strooien, helaas is de mens niet perfect. Neem nou de Griekse regering, die is niet alleen niet perfect, maar is ook nalatig. Het probleem van de vluchtelingen speelt al jaren, maar nog steeds heeft de regering weinig gedaan.

Zo moeten de vluchtelingen voor een asielaanvraag allemaal naar Athene via de publieke verbindingen. Iedereen weet dat in augustus boten en vluchten overvol zitten met binnen- en buitenlandse toeristen, dus hoopt het aantal vluchtelingen zich op in de asielcentra op de eilanden, omdat er domweg geen plaats is op de veerboten en in de vliegtuigen. Kan de regering geen eigen boot regelen?

Het Pagani-centrum staat voor miljoenen in de schuld bij bedrijven die de vluchtelingen van eten voorzien. Het geld zou uit Athene moeten komen, maar of het nu de brandweerman is die je moet uitbetalen, of bedrijven die dagelijks honderden vluchtelingen te eten geven, de regering blijft in gebreke.

Ik ben het niet eens met alles wat ‘Noborder’ doet, maar het is tenminste wel een groepering die opstaat en iets doet. Terwijl Molyvos zich vanmorgen vergaapte aan de zeedamp, krijgen de mensen in Mytilini tot hun verbijstering te maken met Athene-achtige taferelen van een uit de hoofdstad opgetrommelde oproerpolitie die de wapenstok heft tegen de activisten van ‘Noborder’. De jongeren hebben o.a. het stadhuis geprobeerd te bezetten, ze hebben de boot van Frontex (het Europees Agentschap voor het Beheer van de Operationele Samenwerking aan de Buitengrenzen) de haven uitgejaagd en ze proberen alle vluchtelingen uit het Pagani-centrum te bevrijden.

Het Noborder-kamp dat op 25 augustus begon, zal zijn tenten op 31 augustus weer opdoeken. Hopelijk zullen ze de eilandbewoners aan het denken hebben gezet, hoewel de gouverneur van Lesvos heeft gewaarschuwd dat de radicale acties van ‘Noborder’ ook voor tegenstrijdige reacties kunnen zorgen: weg met de vluchtelingen! Athene is nog steeds in de ban van het politieke nablussen van de brand in Attica. Die zullen nauwelijks notitie hebben genomen van de kleine relletjes op een eiland, heel, heel ver weg van hun bed…