De zon blijft meedogenloos schijnen. Soms dwalen er wolken door het luchtruim, doelloze plukken wol die weliswaar uit waterstof bestaan maar het eiland geen druppel gunnen. In beschaduwde hoekjes waar de tijdens de nacht ontstane dauw nog enigszins de aarde nat maakt, steekt een verdwaasde paddenstoel zijn hoed omhoog en bekijkt deze vreemde wereld. Slechts enkele exemplaren wagen het op te komen. Alsof ook zij alleen met een speciale permissie naar boven mogen komen tijdens deze tweede Griekse lockdown.

In Griekenland mag je enkel nog je huis verlaten met een getekend briefje of SMS, waarbij je als reden de keuze hebt tussen 6 nummers: B1 t/m B6. Onder B6 valt bijvoorbeeld de hond uitlaten of broodnodige beweging in de buitenlucht, echter niet te ver van huis. Voor paddenstoelplukkers is er geen nummer om het huis te verlaten. Ook al zou je kunnen redeneren dat de natuur een supermarkt is, die onontbeerlijke producten heeft die niemand anders levert: B2 (noodzakelijke inkopen doen). Paddenstoelen, kastanjes en aardbeien van de aardbeienboom (Arbutus onedo) vormen een supergezond dieet, dat je helpt die vreselijke corona de baas te blijven.

Olijven oogsten mag wel: dat is geregistreerd werk. Het gerikketik van de stokken die de bomen ‘liefhebbend’ beroeren, is een van de geluiden die deze zonnige dagen overal opstijgt. Boeren hebben een speciale vergunning, zonder B-nummers, om naar believen te kunnen rondreizen tussen hun boomgaarden en de coöperaties. Waar andere jaren het geklater van lachende en kwebbelende oogsters zich mengde met het stokgeluid, hangt er dit jaar echter geen olijvenconcert in de lucht. Ook al zullen zich stiekem wel wat mensen naar de gaarden begeven om het vloeibare goud in de netten te vangen. De kleinere olijvenoogsten hier op het eiland geschieden in veel gevallen met de hulp van vrienden, die er uiteraard wat flessen groen goud aan overhouden. Maar er is geen nummer om met de olijvenoogst te helpen. Of het moet vallen onder B4: een persoon in nood helpen.

Op Lesvos zullen zich echter niet veel boeren in nood bevinden. Die zagen de olijvenoogst al veel eerder naar de knoppen gaan, want een hittegolf in mei zorgde ervoor dat ontelbare bloemknoppen van de olijven zich niet verder ontwikkelden. Heel veel bomen bleven leeg. Ook kent Lesvos geen arbeidsmigratie meer: wegens de economische crisis staat iedereen weer zelf zijn mannetje. Het eiland is weliswaar vergeven van olijfgaarden, maar grote boeren die tientallen arbeiders nodig hebben om hun waar binnen te halen bestaan amper op Lesvos. Dit in tegenstelling tot het vasteland van Griekenland en tot landen zoals Italië en Spanje, waar wegens corona geen uit het buitenland komende arbeiders mogen aantreden en de landheren nu zonder een legertje helpers zitten.

De tweede lockdown wordt ditmaal kennelijk wat serieuzer genomen. Het eiland zucht onder een redelijk groot aantal corona-patiënten en de bevolking voelt het virus naderbij sluipen. Zelfs in de natuur worden nu monddoekjes gedragen, alsof covid-druppels zich in de bomen nestelen om als geniepige teken bovenop je te vallen wanneer je passeert.

Iemand durfde in een lokale krant zelfs de olijvenoogst te noemen als oorzaak van de toename van de corona-gevallen op Lesvos, alsof de olijven ziekteverspreiders zijn. Tijdens deze pandemie zijn er genoeg mensen die de meest rare theorieën voor zoete koek slikken, en wie weet, durft men nu geen stap meer onder die fraaie olijfbomen te zetten.

Een andere factor die het telen van olijven bemoeilijkt, is het klimaat. Volgens Michalis Veloutsos (Agrarische Vereniging van Pètra) hebben olijfboeren het sowieso moeilijk op het eiland, daar het klimaat langzaam naar tropische hoogten schuift: hete dagen en vochtige nachten, wat het leven voor olijven-vijand nummer 1, de dakos vlieg, alleen maar veraangenaamt.

Ik had juist het gevoel dat het eilandklimaat eerder afkoelde dan opwarmde. Maar wanneer Lesvos zich inderdaad meer tropische temperaturen gaat aanmeten, zou de dakos dan zo verwoestend kunnen worden als ooit het insect phylloxera, dat eind negentiende eeuw in de wijngaarden de meeste struiken naar de Hades verwees? Na de verdwijning van de beroemde Lesvos’ wijnen, werd olijfolie een van de belangrijkste producten van het eiland.

Corona heeft zich als een insectenplaag in de wereld vastgebeten. We zullen het virus vast wel verslaan, maar we zullen daarvoor ook iets moeten opgeven: onze hoogmoed te denken dat de natuur maar alles blijft pikken van de mens.