Een veel voorkomende vraag in deze tijden van lockdowns is: “Wat zullen we nu weer eens koken?” Je kunt wel pizza of pita broodjes laten aanrukken, maar niet elke dag. Hier op een Grieks eiland is het aanbod van groenten altijd magertjes, veelal omdat alleen de verse producten van het seizoen in de schappen liggen van de lokale winkeltjes. Toch sta ik er telkens weer van versteld hoeveel je op tafel kunt toveren met weinig keuze aan producten.
Ik heb mijn houtkacheltje weer aan het snorren elke avond, nu de herfst duidelijk zijn intrede heeft gemaakt. Het eerste wat ik heb gedaan, is een bouillon trekken op de kachel. Ook al ben ik geen soepmens – wanneer ik trek in soep heb, betekent het dat ik ziek ben – een pompoensoep gaat er bij mij soms wel in. Wat overigens het enige gerecht met pompoen is waarvoor je me wakker kunt maken.
Deze grote meloenachtige vruchten duiken in de herfst op en kunnen praktisch de gehele winter worden bewaard, mits ze droog en koel ergens kunnen overwinteren. De vrucht komt oorspronkelijk van het Amerikaanse continent: de wieg staat in Mexico. De beroemde pumpkin pie stamt uit Amerika, ook al beweren sommige mensen dat het recept van Europese pioniers komt.
Ik kan me niet herinneren ooit pompoentaart te hebben gegeten, zelfs niet in Griekenland, waar het hier op Lesvos een specialiteit schijnt te zijn. Geef mij maar pompoensoep. Je kunt hiervoor bouillonblokjes gebruiken, maar sinds ik weet wat ze daar instoppen, vermijd ik die, ook al moet ik bekennen dat één groentebouillonblokje als smaakmaker voor de pompoensoep op de ingrediëntenlijst staat. De bouillon wordt getrokken van een vette kip.
Als zuinige Hollander (of als georganiseerde huisvrouw) maak ik meteen een grote pan bouillon, zodat er wat kan worden weggezet in de vriezer voor wie weet welke hemelse soep er ooit nog op het menu komt. Poten en filets snijd ik af om in te vriezen, omdat het zonde is deze mee te koken. Eens overkwam het me dat de slager met zó’n grote kip kwam aanzetten, dat die in geen enkele pan paste. Dus zorg voor een grote kookpan (of een niet te grote kip), omdat er ook nog groenten bij moeten. Doe de kip in de pan met 3-4 gesneden uien, 3 teentjes knoflook, 4 wortelen in schijfjes, 1/4 witte kool grof gesneden, 3 preien in ringen en een halve duim verse gember in schijfjes. Eventueel ook een tomaatje of wat selderij. Vul de pan met water totdat alles ruim onder staat. Wanneer je een houtkachel hebt, breng dan eerst alles aan de kook op het fornuis en zet de pan daarna op de brandende kachel. Een avondjetrekken (of een dag) en vervolgens heb je een gezonde bouillon, waarna je aan de slag kunt gaan met de pompoen.
Tegenwoordig hebben ze in Griekenland – en zelfs op Lesvos – een steeds breder assortiment aan kruiden, zodat je zelf kruidenmixen kunt maken. Voor de pompoensoep ga ik voor een Indiase mix: 1 tl kerriepoeder, ½ tl komijn, ½ tl koriander, 1 tl cayennepeper, ½ tl paprikapoeder, 4-6 kardemompeulen gekneusd, ½ tl kaneel, 1 tl kurkuma, ½ tl zwarte peper. Meng alle kruiden door elkaar en leg een groentebouillonblokje klaar.
Snijd de pompoen in schijven of punten (naar gelang de vorm van de vrucht), snijd de schil eraf zonder in je vingers te snijden, haal het draderige binnenste weg en snijd het vruchtvlees in blokjes. Bewaar eventueel de pitten om ze te roosteren, wat een delicatesse is in sommige landen.
De eerste keer dat ik een pompoen zag, was op een Fête de l’Humanité (beroemd communistisch festival) bij Parijs, waar ik vroeger woonde. De pompoenen waren zo groot als skippyballen. Ik kreeg het lumineuze idee er een te kopen voor mijn ouders en hem aan mijn broer mee te geven, die op bezoek was. Ik zie mijn arme broer nog met het zware gevaarte door een stuk Parijs zeulen en – eenmaal uit het oog – door een deel van Nederland. Toen mijn moeder de reusachtige pompoen in ontvangst nam, wist ze absoluut niet wat ze ermee aan moest en liet ze het ding in de tuin verkommeren. Wil je je rug sparen, koop dan niet een te grote pompoen (soms kun je ook voorgesneden stukken kopen): je hoeft slechts ¾ van een braadpan ermee te vullen.
Bak in een braadpan 1 in ringen gesneden ui en 1 in schijfjes gesneden halve duim verse gember in wat olijfolie, boter of kokosolie tot de ui glazig is. Bak dan de kruidenmix en het verkruimelde groentebouillonblokje even mee en doe de blokjes pompoen in de pan. Schep deze al bakkend gedurende vijf minuten om. Voeg kippenbouillon toe tot de blokken onderstaan en breng alles aan de kook. Wanneer de stukken zacht zijn (na circa 45 minuten zachtjes sudderen), kun je alles pureren. Voeg een blikje kokosmelk toe en maak op smaak met zout en eventueel een mespuntje sambal. Serveer met broodstengels. Kaliorexi!
(met dank aan Dina & Pelloum)