November baadde zich nog in aangenaam zomerweer, toen opeens onbestendig winterweer een kortstondige aanval op het eiland deed. Met duikelende temperaturen barstte een heftige storm los, die de golven rond het eiland tot ongekende hoogte bracht. Ik ben opgegroeid aan de Noordzee en hield ervan om me aan het woeste water te vergapen wanneer de windkracht naar 8 Beaufort klom, het liefst aan de pier van IJmuiden. Maar zowel in de Noordzee als hier in de Egeïsche zee zag ik nooit zulke – misschien wel drie meter hoge – golven op de kust toe rollen en met bulderend geraas op stranden en vooral tegen kades beuken. Met helaas catastrofale gevolgen: de vrachtboot Raptor, die 6000 ton zout vervoerde van Alexandrië (Egypte) naar het Turkse Istanbul, verdween met man en muis onder de opspattende, wild schuimende zee, enkele mijlen tegenover Skala Erèsoe. Het 106 meter lange schip, ooit van een dubieuze Noord-Afrikaanse firma, voer onder de vlag van de Comoren, met veertien bemanningsleden uit India, Syrië en Egypte. Slechts één zeeman kon worden gered.

Ik vroeg me af of het zout van Egypte zoveel goedkoper is dan het zout van Lesvos, om het helemaal onder de schaduw van de piramides vandaan te gaan halen, terwijl Lesvos misschien op een dagreis van Istanbul verwijderd ligt. Alsof de zoutpannen van Kalloni op Lesvos alleen beroemd zijn bij vogelspotters die er speciaal komen om trekvogels zoals zwarte ooievaars te beloeren. Nadat in oktober het zout uit de pannen is gelicht, ligt er een machtige, sneeuwwitte berg zout in de zon te pronken die moeilijk te negeren is, totdat racende vrachtauto’s het over de smalle bergweg naar Pètra brengen waar boten in de haven wachten om het naar klanten te brengen. Jaarlijks leveren deze zoute velden wel veertigduizend ton zout. 

De zoutpannen van Skala Polichnitos zijn vooral bekend om hun grote groepen flamingo’s die er op één been staan te foerageren. En ook hier ligt een in de zon schitterende berg die jaarlijks goed is voor zo’n tienduizend ton zout. Dit witte goud wordt via de haven van Skala Polichnitos verhandeld en vervoerd, net zoals de schelpdieren in de winter.

Toen koning Winter zoveel stampij  maakte, liep het eiland alleen materiële schade op. Woedende golven hapten stukken uit havenmuren in Molyvos, creëerden een forse, open breuklijn in de weg in Eftaloe als was er een aardbeving geweest, en verplaatsten op meerdere plekken – zoals in Erèsos en Vatera – het strand pontificaal naar de weg. Als toetje zakte de temperatuur zó laag, dat bergtoppen en enkele bergdorpen (zoals Agra) bedolven werden onder een laag sneeuw, zo wit als het gewonnen zout. 

Welkom Winter Wonderland: de zomer eindelijk verdreven, ook al steeg de temperatuur weer vrolijk naar 20 ^oC, zodra de storm zijn hielen had gelicht. We hebben lang op regen moeten wachten, maar nu krijgen we het dubbel en dwars voor de kiezen. Het hemelwater kwam zó rijkelijk naar beneden, dat de bomen langzamerhand dronken zijn van al dat vocht en de zoutpannen weer met water zijn gevuld.

Niet dronken maar erg ongeduldig zijn de grassen die zich nu boven de grond verdringen om het zonlicht te omhelzen, zelfs als dat versluierd wordt door grijze regenwolken. Met een beetje geduld kun je de sprieten zelfs zien groeien. Elk jaar is het weer een hele belevenis om de landschappen te zien transformeren van uitgedroogd geel naar sappig groen. Ook de paddenstoelen – die vorig jaar wegens te weinig regen niet te voorschijn wilden komen – zijn dankbaar voor het vele water én de zomerse temperaturen. Nu de zon weer iedereen naar buiten lokt, zal het een drukte van belang zijn in de bossen met paddenstoelenzoekers.

Afgelopen maand was een van de warmste novembermaanden ooit in Griekenland. Terwijl men driftig de sporen van de razende winden opruimt, worden tegelijkertijd de kerstspullen uit de dozen gehaald en de straten versierd. Als de wind geen streken meer gaat uithalen en de temperatuur blijft stunten, hebben we geen strooizout meer nodig en maken we zelfs een kans op de warmste kerst ooit. Een fijne december!